Các đặc trưng đất đai luôn phản ánh hệ thống kinh tế xã hội văn hóa của từng vùng.
![]() |
Ruộng khu vực sân bay Nội Bài - Hà Nội |
Khác biệt đơn vị đo lường
- Ở miền Bắc, nông dân hay dùng SÀO. Một sào là 360m2.
- Ở Bắc Trung Bộ, như Nghệ An, cũng dùng SÀO. Nhưng sào ở đây thường được tính là 500m2.
- Ở Nam Bộ, đặc biệt là ĐBSCL, người ta dùng CÔNG. Một công thường là 1000m2.
- Ở Bắc Trung Bộ, như Nghệ An, cũng dùng SÀO. Nhưng sào ở đây thường được tính là 500m2.
- Ở Nam Bộ, đặc biệt là ĐBSCL, người ta dùng CÔNG. Một công thường là 1000m2.
Lịch sử chính sách và sử dụng đất đai
Đi sâu vào nữa, người ta lại thấy những sai khác về diện tích đất đai thể hiện đặc trưng chính sách và văn hóa của từng vùng.
Ví dụ, ở một tỉnh Bắc Trung Bộ, một công không đơn giản là 500m2. Quá trình dồn điền đổi thửa, dồn thửa nhỏ thành thửa lớn đã tạo ra các biến dị về diện tích. Hiện nay, một công có thể là 500m2, 470m2, hoặc 450m2.
Ở ĐBSCL, các ấp Khmer nơi tôi khảo sát công TẦM ĐIỀN là 1000m2. Nhưng các ấp người Kinh ở dùng công TẦM LỚN là 1,296m2. Có những nông hộ đã canh tác trên những mẫu lớn, từ 15-17 ha trở lên.
Nhìn qua, có thể thấy Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ quy mô sản xuất nhỏ và manh mún, nông hộ vẫn có xu hướng bám giữ ruộng đất ông cha để lại. Ở Nam Bộ, xu hướng nông hộ sản xuất nông nghiệp quy mô lớn đang diễn ra với quá trình tích tụ ruộng đất mạnh mẽ hơn, cho đến khi toàn bộ tầng lớp bần cố nông chuyển sang lao động công nghiệp, làm thuê, và dịch vụ, và hình thành những nông doanh to lớn.